ZOLLER

Voorgedragen door Maurice Lemmens (°1929) of Maurice va Moenske

Opname door J.L. te Piringen op 16 jun 2007

iN SCHRIFT

DE PÙTHEKS

Zoe ‘n 660 meëter diep ¹ónner in-e tei laag Gust ongemäkkelijk op z’n zij te ²schùrge en te slave. ³ ‘t Waor wei gewoenlijk ter ⁴stikketig hiet, ‘t zwiet ⁵driggelde van ónner zènne pùthoêd i z’n oêge ⁶terwèl ter aon ‘t ⁷bóhere waor. ⁸Heë haa ⁹de hoter nog wá korter mótte zeëge want de tei waor mer ¹⁰kree 40 centemeëter hoêg ne mie. Heë stuude z’n pùtlamp vur hum ôôt en huurde de kopnagels ónner z’n ¹¹pùtschoên euver ¹²de stien ¹³kretse.

“Mer stullekes aon,” dacht ër, “dá ich wier giene pùtzweer krìjg van ‘t krôôpen in-e tei.” Heë begos zjust te kappe ¹⁴bè de hep tuun ter ¹⁵ne grùlligen trèk in-e tei kwaam

Heë huurde e raor gefleut ¹⁶wei van ne wèèwind ónner ‘t daak, allè, ofwant ‘r ‘n vroo dei dór ne mansmins ¹⁷gekriêveld woord ¹⁸moe ‘t nie mocht lui-ôôt aon ‘t schaotere waor. Gust wrónk zich bè veul moete op z’n aner zij en wá waor dá da ter dór-e koolstóf zaag ginner in-e tei? Përcies de schìjn van e vrómës dei op ¹⁹ne piqueur dór-e tei reed. Mer eëve gauw as ze gekome waor, waor dá vrómes wier weg en tuun woord ‘t duudstil in-e tei, echt vur in oèr brók te doên van-e schrik

En dan huurde Gust wier dá gefleut, dan e gekrikkel en dan e gekraak ofwant de hiele tei op zènne kop gónk tou valle. “Gauw, Gust jóng, gauw!” huurde Gust ²⁰intige meëters weier róppe. “Helpt mich, helpt mich, de tei ìs aon ‘t invalle!” ‘t Waor ²¹kómpel Jan, ne gójje kammeraod. En Jan schriêfde ²²ofwant ër in ne rik hónk. ²³Zoe rap as ër kos, kroop Gust ²⁴op haan en kneie noë Jan tou. “Dá ²⁵Sint-Baar hurren ìjzere párrepluu nao mer effekes bove ózze kop hood,” ²⁶beëde ter, “ ’t zal ²⁷vandoên zèn, dinkt dá mer goed!”

Jan zaot bè zènne rechterêrm gepitst tussen nen hoep gevalle stien. ²⁸De bóhèts waor gelùkkig genóg nog nie hielegans doorgeknákt. Gust trok ao Jan ôôt alle mácht vur hum los te krìjge. Tuun begos ‘t wier te krake dat huren en ziên vergónk. Gust përbeerde te belètte dat den hielen tummer iniên vuult en ónnertusse schriêfde ter tege Jan: “Trèkt óch godverdomme los, beëter bè iênen êrm leëvetig heì ónnerôôt dan duud blìjve bè twie ²⁹erm. En just op-e moment dá Gust ‘t echt ne mie kos hoon, kos Jan hum toch nog lostrèkke. Heë waor ter gien second te vrug ónner ôôt, krák ³⁰deu ‘t nog es en de tei vuult lengs hun ³¹tou

³¹In-e vói gekome pákde ze ³²d-ien d-aner vast. “Krel männeke,” zee Gust, “Dá hit gien hoër geschuld of geë waort ‘r geweëst!” Tuun ze wat ³³op hun effe waore, zee Jan opins: “Sèg Gust, hèt de-geë ze oo geziên, ze leunde op ne piqueur en ze haa hoër tot op hur kônt.” Gust keek inins wier wei ‘n onwìjs, zènne mond vuult ope wei ‘n schuurpoort en heë ³⁴rijerde wei e loêverblaod. ³⁵Aa koolpùtters haan ze ter al ³⁶dèkker huren euver vertùlle: as-e pùtheks vá Zolder ³⁷iêverans in-e pùt geziên waor, dan waor ter altìjd ongelùk op kømst. Jan waor ter zeker van. Oo Gust bè z’n witte schrikoêge i zè koolpùttersgezicht dá ³⁸zwárt wei nen heël waor, haa de pùtheks geziên...

...

¹beneden (onder) in de pijler           ²wrijven, draaien
³zoals meestal was het er                ⁴stikkend heet
⁵ de ondersteuning zetten                ⁹houten steunpalen
¹⁰net, nauwelijks                            ¹¹mijnwerkersschoenen
¹²stenen                 ¹³schuren         ¹⁴met het (mijn)bijl
¹⁵een felle tocht       ¹⁶(zo)als van een rukwind
¹⁷gekieteld              ¹⁸waar   
¹⁹pikhouweel           ²⁰enkele meters verder
²¹ collega                ²² alsof hij in een riek hing
²³zo snel hij kon      ²⁴op handen en knieën
²⁵Sint-Barbara (patroonheilige van de mijnwerkers)
²⁶bad                      ²⁷nodig
²⁸ondersteuning       ²⁹armen             ³⁰deed het  ³¹dicht, toe  
³²gallerij                  ³³gekalmeerd     ³⁴ bibberde ze als een (lover)blad   
³⁵oude mijnwerkers  ³⁶vaker              ³⁷ergens
³⁸zo zwart als een

Uit: “www.jorn.be” en “www.heusden-zolder.be”, aangevuld door M. Lemmens en J.L.